No Plan – No Gain
ธิติสรร พึ่งกัน
สำหรับประเทศไทยช่วงนี้ สิ่งหนึ่งที่กลับมาเป็นกระแสและถูกพูดถึงกันมาอย่างต่อเนื่อง คือ Entertainment Complex ที่หลายภาคส่วนเชื่อว่าจะเป็นอีกหนึ่งฟันเฟืองที่จะช่วยขับเคลื่อนเศรษฐกิจของประเทศไทยในอนาคต แต่ก็ยังมีอีกหลายภาคส่วนที่เชื่อว่าจะส่งผลเชิงลบต่อประเทศและสังคมมากกว่าผลในเชิงบวก ในบริบทของประเทศไทย Entertainment Complex ที่กำลังถูกพูดถึงกันอยู่ในช่วงนี้ คือ “สถานบันเทิงครบวงจร” ที่เป็นคอมมิวนิตีสมบูรณ์แบบขนาดใหญ่ เป็นศูนย์รวมความบันเทิงและสิ่งอำนวยความสะดวกทุกรูปแบบที่มาพร้อมกับการบริการระดับวีไอพี ไม่ว่าจะเป็นโรงแรมระดับ 5 ดาวหรือรีสอร์ตสุดหรู ห้างสรรพสินค้าขนาดใหญ่ ร้านอาหารชั้นเลิศ ไนต์คลับและบาร์ ศูนย์ประชุมและสถานที่จัดนิทรรศการขนาดใหญ่ สวนน้ำ สวนสนุก สนามกีฬา ศูนย์สุขภาพแบบครบวงจร พื้นที่การแสดงระดับโลกหรือแฟชั่นโชว์ พื้นที่ส่งเสริมวัฒนธรรมไทยและกิจกรรมอื่น ๆ โดยอีกสิ่งหนึ่งที่สถานบันเทิงครบวงจรจะขาดไม่ได้และกำลังเป็นที่ถกเถียงกันอยู่ในปัจจุบันก็คือ “สถานที่เล่นเกม” หรือ “กาสิโน”
ในอดีตหากพูดถึงกาสิโนแล้ว ความหมายโดยตรงก็คือสถานที่สำหรับเล่นการพนันโดยเฉพาะ แต่ในปัจจุบันกาสิโนสมัยใหม่คือพื้นที่เล็ก ๆ เพียง 10-15% ซึ่งเป็นรายได้หลักของ Entertainment Complex โดยในมุมของการท่องเที่ยว สิ่งอำนวยความสะดวกที่หลากหลายใน Entertainment Complex ช่วยส่งเสริมอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวโดยตรง ผ่านการดึงดูดนักท่องเที่ยวหลากหลายกลุ่มมากขึ้น ช่วยเพิ่มจำนวนนักท่องเที่ยวและวันพำนักในพื้นที่ ตั้งแต่นักท่องเที่ยวกลุ่มที่ชื่นชอบการเสี่ยงโชค กลุ่มที่ต้องการความบันเทิง กลุ่มผู้ที่เดินทางมาประชุมเจรจาธุรกิจ ตลอดไปจนถึงกลุ่มครอบครัวและกลุ่มผู้ที่ไม่เล่นการพนัน ให้เข้ามาเยี่ยมเยือนพื้นที่ นอกจากนี้ Entertainment Complex ยังช่วยขับเคลื่อนเศรษฐกิจในท้องถิ่นผ่านการรับบทเป็นผู้สร้างงานรายใหญ่ในด้านต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นทางด้านการบริการ อาหาร และความบันเทิง และด้วยจำนวนนักท่องเที่ยวที่เพิ่มมากขึ้นก็จะส่งผลให้เกิดการลงทุนในโครงสร้างใหม่ ๆ ทั้งสิ่งอำนวยความสะดวก โครงสร้างพื้นฐาน และการบริการสาธารณะ สิ่งเหล่านี้ไม่เพียงช่วยเพิ่มประสบการณ์ที่ดีของนักท่องเที่ยวเท่านั้น แต่ยังสร้างโอกาสทางธุรกิจให้กับผู้ประกอบการในท้องถิ่นและช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจในท้องถิ่นด้วย โดยในปี 2018 ก่อนการแพร่ระบาดครั้งใหญ่ ข้อมูลจาก American Gaming Association ระบุว่า อุตสาหกรรมกาสิโนในสหรัฐอเมริกาช่วยสร้างงานประมาณ 1.8 ล้านตำแหน่งงาน และมีส่วนในการสนับสนุนเศรษฐกิจของประเทศกว่า 2.6 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐ
ในปัจจุบันมีหลายประเทศทั่วโลกที่ใช้ Entertainment Complex เป็นหนึ่งในโมเดลที่ช่วยขับเคลื่อนเศรษฐกิจผ่านการผนวกเข้ากับอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว จนสามารถสร้างรายได้เข้าประเทศเป็นจำนวนมหาศาล บางสถานที่ใช้อุตสาหกรรมกาสิโนเป็นจุดเริ่มต้นสู่อุตสาหกรรมการท่องเที่ยว แต่บางสถานที่ก็ใช้อุตสาหกรรมการท่องเที่ยวโดยนำกาสิโนมาเป็นองค์ประกอบสำคัญ โดยสถานที่ที่มีชื่อเสียงด้านการท่องเที่ยวร่วมกับสถานบันเทิงครบวงจร ได้แก่
ลาสเวกัส สหรัฐอเมริกา – เมืองที่ได้รับการขนานนามว่าเป็น “เมืองหลวงแห่งความบันเทิงของโลก” เมืองที่อุดมไปด้วย Entertainment Complex ขนาดใหญ่และสร้างรายได้มหาศาลต่อปีจากการท่องเที่ยว ปัจจุบันลาสเวกัสไม่ได้พึ่งพารายได้จากกาสิโนเพียงอย่างเดียวเท่านั้น แต่ด้วยความที่นักท่องเที่ยวหลั่งไหลเข้ามาชมแสงสีความบันเทิงในเมืองเป็นจำนวนมากในแต่ละปี โดยมีนักท่องเที่ยวจำนวน 38.8 ล้านคนในปี 2022 และ 40.8 ล้านคนในปี 2023 รวมถึงล่าสุด 21.09 ล้านคนใน 6 เดือนแรกของปี 2024 ส่งผลให้ธุรกิจต่าง ๆ ทั้งโรงแรมและร้านอาหารล้วนเติบโตตามไปด้วย โดยข้อมูลจากการประชุม Skift Global Forum 2024 ระบุว่า ลาสเวกัสฟื้นตัวอย่างรวดเร็วหลังจากการแพร่ระบาดครั้งใหญ่และกาสิโนไม่ใช่ส่วนเดียวที่ช่วยสร้างรายได้ให้กับเมือง โดยในปี 2022 การใช้จ่ายของนักท่องเที่ยวของลาสเวกัสทำสถิติสูงถึง 7.9 หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐและปัจจุบันลาสเวกัสตั้งเป้าหมายให้เป็นจุดหมายปลายทางด้าน Sport Event การท่องเที่ยวเชิงกีฬาจึงกลายเป็นส่วนสำคัญของกลยุทธ์การท่องเที่ยวของเมือง ผ่านการเป็นเจ้าภาพจัดการแข่งขันรถสูตรหนึ่ง หรือ Formula 1 ซึ่งในการจัดงานครั้งแรกสามารถดึงดูดนักท่องเที่ยวได้กว่า 1 แสนคน และสร้างเม็ดเงินถึง 900 ล้านดอลลาร์สหรัฐ รวมถึงการจัดการแข่งขันชิงแชมป์อเมริกันฟุตบอล หรือ Super Bowl ซึ่งในครั้งล่าสุดสร้างเม็ดเงินกว่า 1 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ และในปี 2024 คาดว่าจะดึงดูดผู้เยี่ยมชมได้กว่า 3 แสนคน โดยหลังจากนี้ เมืองตั้งเป้าหมายที่จะเริ่มจัด Sport Event ขนาดใหญ่ให้มากขึ้นเพื่อดึงดูดนักท่องเที่ยวด้วย
นอกจากลาสเวกัสแล้ว ยังมีอีกหลายรัฐในสหรัฐอเมริกาที่ใช้โมเดล Entertainment Complex เพื่อสนับสนุนเศรษฐกิจและกระจายการสร้างงาน โดยเฉพาะในด้านการบริการและโรงแรมเพื่อสนับสนุนการท่องเที่ยว ยกตัวอย่างเช่น แอตแลนติกซิตี้ แห่งรัฐนิวเจอร์ซีย์ ที่ได้รับสมญานามว่าเป็น เมืองหลวงแห่งเกมและรีสอร์ตริมทะเลชายฝั่งตะวันออก ซึ่งมีนักท่องเที่ยวไปเยี่ยมเยือนกว่า 20 ล้านคนต่อปี และเป็นตลาดอันดับที่ 2 ด้านรายได้ ที่ทำรายได้กว่า 2.8 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ และเมืองชิคาโก เมืองที่ชูจุดเด่นทางด้านสถาปัตยกรรม อาหาร ศิลปะและดนตรี และเป็นตลาดอันดับที่ 3 ด้านรายได้ ซึ่งมีรายได้อยู่ที่ประมาณ 2.1 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ในปี 2023
มอนติคาร์โล โมนาโก – เมืองที่ขึ้นชื่อในด้านความหรูหราและความมีเสน่ห์ เพียบพร้อมไปด้วยสิ่งอำนวยความสะดวกที่ครบครัน รวมถึงเป็นที่ตั้งของ Casino de Monte-Carlo กาสิโนที่เปิดทำการมากว่าร้อยปี มอนติคาร์โลเป็นจุดหมายปลายทางของนักท่องเที่ยวทั่วโลกที่มีฐานะร่ำรวย เมืองนี้ขับเคลื่อนเศรษฐกิจผ่านอุตสาหกรรมกาสิโนผนวกกับการท่องเที่ยวแบบหรูหรา ทั้งทางด้านที่พัก อาหาร การล่องเรือ การแข่งขันรถสูตรหนึ่งและรถสปอร์ตนานาชาติ ฯลฯ ซึ่งช่วยสร้างภาพจำและส่งเสริมภาพลักษณ์การท่องเที่ยวที่หรูหรา รวมถึงช่วยสนับสนุนอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวในประเทศโมนาโกมาได้อย่างยาวนาน โดยข้อมูลจาก Future Market Insights บริษัทวิจัยและที่ปรึกษาด้านการตลาดระบุว่า ในปี 2024 อุตสาหกรรมกาสิโนในโมนาโกมีมูลค่าถึง 5 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ และจะมีอัตราการเติบโตต่อปีแบบทบต้น 8.2% ซึ่งคาดว่าจะมีมูลค่าเกิน 1 หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐในปี 2034 ส่งผลโดยตรงต่อที่พักและบริการด้านอาหารของโมนาโกจนมีมูลค่าเกิน 750 ล้านดอลลาร์สหรัฐ
มาเก๊า จีน – เมืองที่ได้รับการขนานนามว่าเป็น “เมืองหลวงแห่งการพนันของโลก” มาเก๊าขึ้นชื่อเรื่องอุตสาหกรรมกาสิโนที่เจริญรุ่งเรืองที่สุดในโลกและมีเม็ดเงินมหาศาลหมุนเวียนจากกาสิโนใน Entertainment Complex จนสามารถนำเงินมาสนับสนุนและผลักดันการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านการท่องเที่ยวได้อย่างรวดเร็ว สิ่งอำนวยความสะดวกต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นรีสอร์ตหรูหรา โรงแรม และศูนย์ความบันเทิง ได้ถูกสร้างขึ้นเพื่อตอบสนองความต้องการของนักท่องเที่ยวที่ชื่นชอบการเสี่ยงโชค และเพิ่มการพำนักของกลุ่มอื่น ๆ โดยในปี 2023 มาเก๊ามีนักท่องเที่ยวมากถึง 28 ล้านคน และมีรายได้รวมจากการพนันสูงถึง 2.2 หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐ อย่างไรก็ตาม นอกจากกาสิโนที่มีบทบาทหลักต่อเศรษฐกิจในท้องถิ่นแล้ว มาเก๊ายังหันมาให้ความสำคัญกับการท่องเที่ยวอย่างจริงจัง โดย CNBC สื่อด้านข่าวธุรกิจและการเงินระบุว่า หลังจากการแพร่ระบาดครั้งใหญ่ ผู้นำของมาเก๊าได้ให้ความสำคัญกับการกระจายความเสี่ยงทางเศรษฐกิจโดยไม่ผูกติดอยู่กับกาสิโนเพียงอย่างเดียวเท่านั้น แต่เพิ่มการส่งเสริมการท่องเที่ยวและธุรกิจอื่น ๆ เช่น การแพทย์แผนจีน การเป็นศูนย์กลางด้านนิทรรศการ ไปจนถึงการพาณิชย์
สิงคโปร์ – สิงคโปร์เป็นประเทศที่ใช้การท่องเที่ยวเป็นหนึ่งในอุตสาหกรรมหลักในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจและใช้โมเดล Entertainment Complex ในการดึงดูดนักท่องเที่ยว ในปี 2023 สิงคโปร์มีนักท่องเที่ยวประมาณ 14 ล้านคน โดย 30% ได้เดินทางไปเล่นพนันและใช้บริการอื่น ๆ ใน Entertainment Complex นอกจากนี้ Gaming Intelligence ศูนย์ข้อมูลข่าวกรองธุรกิจในอุตสาหกรรมการพนันยังระบุว่า ในปี 2023 รายได้จากการพนันใน Entertainment Complex ทั้ง 2 แห่งของสิงคโปร์มีมูลค่าถึง 5.2 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ และสร้างงานในท้องถิ่นประมาณ 20,000 คน ซึ่งนับว่ามีส่วนสำคัญในการส่งเสริมการท่องเที่ยว และทำหน้าที่ดึงดูดนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติให้ไปสัมผัสประสบการณ์ได้เป็นอย่างดี
จากหลายการศึกษาพบว่าอุตสาหกรรมกาสิโนมีแนวโน้มเติบโตอย่างต่อเนื่องทั่วโลก โดยข้อมูลจาก Statista แพลตฟอร์มข้อมูลและระบบธุรกิจอัจฉริยะของเยอรมัน และ Market Research Future บริษัทวิจัยการตลาดโลกในอินเดียระบุว่า ในปี 2023 ตลาดของอุตสาหกรรมกาสิโนและการพนันออนไลน์ทั่วโลกมีมูลค่ารวม 2.9 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐ และเพิ่มเป็น 3.05 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐ ในเดือนเมษายน 2024 ซึ่งส่งผลต่อเนื่องมายังอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มของภาคการบริการและการท่องเที่ยวเชิงการพนัน (การท่องเที่ยวที่ดึงดูดผู้คนจำนวนมากให้ไปเยี่ยมชมจุดหมายปลายทางที่มีกาสิโนหรือสถานที่เล่นเกม) โดยข้อมูลจาก Credence Research บริษัทที่ปรึกษาและการวิจัยการตลาดระบุว่า ในปี 2023 ตลาดการท่องเที่ยวเชิงการพนันมีมูลค่ารวมกว่า 3.4 หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐ และคาดการณ์ว่าจะมีมูลค่าถึง 6.2 หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐในปี 2032 และสำหรับตลาดการท่องเที่ยวเชิงการพนันของเอเชียแปซิฟิกมีมูลค่ารวมกว่า 1.1 หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐ และคาดการณ์ว่าจะมีมูลค่าถึง 2.2 หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐในปี 2032 ซึ่งสอดคล้องกับที่ The Economist สื่อด้านเศรษฐกิจระดับโลกระบุว่า อุตสาหกรรมกาสิโนของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้กำลังเติบโตอย่างมีนัยสำคัญ โดยขับเคลื่อนด้วยการท่องเที่ยวที่เพิ่มขึ้นและกฎระเบียบที่เปลี่ยนแปลงไปทั่วทั้งภูมิภาค ไม่ว่าจะเป็นการที่ในปี 2023 สิงคโปร์และฟิลิปปินส์ มีรายได้จากสถานบันเทิงครบวงจรกว่า 5 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ และ 4 พันล้านดอลลาร์สหรัฐตามลำดับ การเพิ่มขึ้นของจำนวนกาสิโนในกัมพูชาและลาว การที่ญี่ปุ่นประกาศสร้าง Entertainment Complex เมื่อปีที่ผ่านมา รวมไปถึงการที่ประเทศไทยได้ประกาศศึกษาการสร้าง Entertainment Complex ซึ่งเป็นที่จับตามองของนักลงทุนทั่วโลก
การจะสร้างเมืองให้เป็นพื้นที่ที่มีชื่อเสียงด้านการพนันอาจจะไม่ใช่หนทางอยู่รอดที่ดีนัก แต่ควรต้องเสริมด้วยเสน่ห์ของสิ่งดึงดูดใจอื่น ๆ ให้เป็นจุดร่วมด้วย โดยเฉพาะในด้านของอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวที่ปัจจุบันกลับมาคึกคักอีกครั้งในทุกภูมิภาคทั่วโลกหลังสิ้นสุดการแพร่ระบาดครั้งใหญ่ ตามที่องค์การการท่องเที่ยวโลก หรือ UNWTO ระบุว่า ในช่วง 7 เดือนแรกของปี 2024 การท่องเที่ยวระหว่างประเทศได้ฟื้นตัวกลับมาถึงระดับ 96% เมื่อเทียบกับช่วงก่อนการแพร่ระบาดครั้งใหญ่ในปี 2019 และมีเม็ดเงินหมุนเวียนกว่า 1 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ โดยมีนักท่องเที่ยวราว 790 ล้านคนเดินทางระหว่างประเทศ ซึ่งน้อยกว่าปี 2019 เพียงแค่ 4% เท่านั้น การเกิดขึ้นของ Entertainment Complex ในประเทศไทย ก็คงจะเป็นอีกหนึ่งสีสันในการดึงดูดนักลงทุนและนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติ ซึ่งจะช่วยให้เกิดการสร้างงานในพื้นที่โดยรอบ กระจายรายได้ในภาคบริการ และพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านการท่องเที่ยว รวมถึงเพิ่มรายได้ให้รัฐผ่านภาษีและค่าธรรมเนียม อันจะส่งผลดีต่อเศรษฐกิจและรายได้ทางการท่องเที่ยวในอนาคต อย่างไรก็ตาม แม้ว่าหลายประเทศจะนำโมเดล Entertainment Complex มาใช้ขับเคลื่อนเศรษฐกิจของประเทศและดึงดูดนักท่องเที่ยวได้เป็นจำนวนมาก แต่ก็ไม่ใช่ว่าทุกประเทศจะประสบความสำเร็จ การวางแผนเพื่อป้องกันผลกระทบเชิงลบต่อสังคมและสร้างสมดุลระหว่างการเติบโตทางเศรษฐกิจกับความเป็นอยู่ที่ดีของผู้คน น่าจะเป็นความท้าทายลำดับต้น ๆ ก่อนการเกิดขึ้นของ Entertainment Complex นอกจากนี้ การสร้างแลนด์มาร์คใหม่ที่แตกต่างจากเพื่อนบ้านและไม่เหมือนใครในภูมิภาค หรือความสามารถในการดึงดูดผู้ประกอบการธุรกิจชั้นนำที่มีชื่อเสียงในระดับสากลมาผนวกกับวัฒนธรรมความเป็นไทย รวมไปถึงปัญหาในปัจจุบันที่ประเทศไทยยังคงขาดแคลนแรงงานในอุตสาหกรรมการบริการ หลังจากสิ้นสุดสถานการณ์การแพร่ระบาดครั้งใหญ่ที่ผ่านมาและการเปลี่ยนผ่านของโครงสร้างประชากรเข้าสู่ยุคสังคมผู้สูงวัย ทำให้การสรรหาแรงงานฝีมือชาวไทยเพื่อให้เกิดการกระจายรายได้ที่แท้จริงก็เป็นอีกหนึ่งความท้าทายที่ต้องคำนึงถึง หากมีการวางแผนการบริหารจัดการที่ดี Entertainment Complex ผนวกกับการท่องเที่ยวของประเทศไทย ก็น่าจะสามารถเป็นอีกหนึ่งจุดหมายปลายทางทางการท่องเที่ยว ที่สร้างทั้งผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจพร้อมกับสร้างประสบการณ์อันน่าจดจำให้แก่ผู้มาเยือนได้เช่นกัน
ที่มา:
Skift Global Forum 2024
National Economic Impact of the U.S. Gaming Industry https://www.americangaming.org/resources/economic-impact-of-the-u-s-gaming-industry-2/
Las Vegas Tourism Statistics https://roadgenius.com/statistics/tourism/usa/las-vegas/
Monaco Casino Tourism Industry Outlook from 2024 to 2034 https://www.futuremarketinsights.com/reports/monaco-casino-tourism-market
Singapore casino revenue tops S$5 billion in 2023 https://www.gamingintelligence.com/finance/results/188846-singapore-casino-revenue-tops-s5-billion-in-2023/
Casinos worldwide – statistics & facts https://www.statista.com/topics/1053/casinos/
Casino Tourism Market https://www.credenceresearch.com/report/casino-tourism-market
Casinos are booming in South-East Asia https://www.economist.com/asia/2024/06/27/casinos-are-booming-in-south-east-asia