บัณฑิต เอนกพูนสินสุข

 

 

 

เราคงคิดกันว่าโลกที่ผ่านการระบาดของโควิด-19 มาเป็นระยะเวลายาวนานขนาดนี้ คงจะกลับสู่สภาพเดิมเต็มร้อยเปอร์เซ็นต์เป็นที่เรียบร้อย – ประสบการณ์ที่เราต่างเคยโหยหาที่จะทำร่วมกัน ทั้งการร่วมเชียร์กีฬาใน Stadium ที่แน่นขนัด การเข้าไปทำงานในออฟฟิศที่สุดแสนจะคึกคัก และการรับประทานอาหารในร้านที่เต็มไปด้วยผู้คน สิ่งเหล่านี้น่าจะกลับมาเป็นเรื่องปกติแล้วในปัจจุบันใช่หรือไม่? จะว่าใช่ มันก็ใช่ … เพียงแค่บางส่วน 

พฤติกรรมของผู้คนในโลกไม่ได้กลับไปเหมือนก่อนโควิดไปเสียหมด ภายใต้ความปกติใหม่ที่เรารับรู้นี้ได้เกิดการเปลี่ยนแปลงที่แอบแฝงอยู่ สิ่งที่เกิดขึ้นไม่ใช่เพียงแค่กระแสหรือเทรนด์สั้น ๆ แต่คือการปรับเปลี่ยนทางพฤติกรรมของผู้บริโภค การเปิดรับความสันโดษและการให้นิยามคุณค่า หรือ Value ในรูปแบบใหม่ได้เกิดขึ้นแล้ว

ยินดีต้อนรับเข้าสู่ยุคของ Aloner – โลกยุคใหม่ที่ผู้บริโภคเปิดรับความสันโดษมากที่สุด

 

การกลับมาของเศรษฐกิจออกนอกบ้าน

ย้อนกลับไปเกือบครึ่งทศวรรษ ผู้บริโภคถูกบีบบังคับให้ใช้ชีวิตอยู่ภายใต้ข้อกำหนด มาตรการ และเงื่อนไขในการใช้ชีวิตต่าง ๆ ระหว่างการแพร่ระบาดของไวรัส ซึ่งการแพร่ระบาดในครั้งนี้ได้ก่อให้เกิดนวัตกรรมและการปรับตัวต่าง ๆ มากมาย 

ตั้งแต่รูปแบบการจับจ่ายใช้สอย ซื้อขายสินค้า/บริการ ทั้งการสั่งซื้อของมาใช้ที่บ้านผ่านแอปพลิเคชัน การสั่งอาหารมากินผ่านแพลตฟอร์ม Delivery Service การทำงาน Remote จากที่บ้าน การออกกำลังกายที่บ้าน และการทำกิจกรรมติดบ้านอื่น ๆ อีกมากมาย 

แน่นอนว่าสิ่งเหล่านี้ได้สิ้นสุดลงไปพร้อม ๆ กับการระบาดของโควิด-19 ที่คลี่คลายลง ยุคทองของเศรษฐกิจติดบ้าน (Hermit Economy) ที่แบรนด์ต่าง ๆ ได้ประโยชน์จากการที่ผู้บริโภคอยู่บ้านได้หมดลงแล้ว โลกกลับเข้าสู่ยุคที่ทุกคนออกไปทำกิจกรรมนอกบ้านเหมือนเช่นเคย

สหรัฐอเมริกาคือหนึ่งในประเทศตัวอย่างที่แสดงให้เห็นถึงการกลับมาของเศรษฐกิจออกนอกบ้านได้เป็นอย่างดี จากสถิติพบว่านับตั้งแต่ปี 2023 ที่ผ่านมา การใช้จ่ายด้านการดูแลสุขภาพของประชากรมีอัตราเพิ่มขึ้นกว่าร้อย 10 ทั้งการใช้จ่ายเพื่อรับบริการจากโรงพยาบาล การเข้าคลินิกดูแลสุขภาพ หรือแม้แต่การสมัครใช้บริการฟิตเนสและกิจกรรมออกกำลังกาย นอกจากนี้การใช้จ่ายด้านการขนส่งสาธารณะของผู้บริโภคก็เพิ่มขึ้นกว่าร้อยละ 21 

ชาวอเมริกันมีแนวโน้มที่จะกลับมาใช้ชีวิตเต็มที่มากกว่าเดิม มีการคาดการณ์ไว้ว่าสายการบินยักษ์ใหญ่อันดับต้นของประเทศอย่าง Delta Air Lines จะมีรายได้จากผลิตภัณฑ์พรีเมียม (เช่น ที่นั่งชั้นธุรกิจ) มากขึ้นกว่าร้อยละ 7 ต่อปี เช่นเดียวกับโรงแรมหรูที่มีทิศทางการเติบโตทางรายได้เพิ่มขึ้นกว่าร้อยละ 8 ต่อปี สอดคล้องกับผลการศึกษาของ Goldman Sachs ธนาคารเพื่อการลงทุนและบริษัทให้บริการทางการเงินข้ามชาติสัญชาติอเมริกันที่พบว่า แนวโน้มราคาหุ้นของบริษัทในยุโรปที่ได้รับประโยชน์เมื่อผู้คนอยู่บ้าน (เช่น บริษัทอีคอมเมิร์ซและบริษัทพัฒนาเกม) ชะลอตัวลงจากช่วงโควิด ในขณะที่บริษัทที่ได้รับผลประโยชน์เมื่อผู้คนเดินทางออกไปนอกบ้าน (เช่น ฟิตเนสและร้านอาหาร) กลับเติบโตอย่างต่อเนื่อง

หากพูดในแง่มุมหนึ่ง โควิด-19 ได้กลายเป็นอดีตไปแล้วจริง ๆ ความเสี่ยงจากการติดเชื้อแทบไม่มีอิทธิพลต่อนโยบายและการตัดสินใจในชีวิตประจำวันของผู้คนอีกต่อไปแล้ว แต่การระบาดที่ยาวนานได้ทิ้งร่องรอยพฤติกรรมที่มีผลกระทบต่อเศรษฐกิจเอาไว้ เพราะแม้ว่าผู้คนจะพากันออกไปทำกิจกรรมนอกบ้านเหมือนเดิม แต่กลับเป็นกิจกรรมที่ทำคนเดียวมากขึ้นเรื่อย ๆ

Aloner Economy

การถูกบังคับให้แยกตัวระหว่างการแพร่ระบาด ทำหน้าที่เป็นตัวเร่งชั้นดีให้ผู้บริโภคจำนวนมากได้เพิ่มขีดความสามารถในการพึ่งพาตนเอง ไปพร้อม ๆ กับการ Up Skill ด้านดิจิทัลต่าง ๆ อย่างที่ไม่เคยมีมาก่อน จากสิ่งที่จำเป็นต้องทำ – การประชุมผ่าน Zoom แทนห้องประชุม การออกกำลังกายที่บ้านแทนการเข้ายิม การเสพสื่อบันเทิงผ่านแพลตฟอร์ม Streaming แทนไปดูภาพยนตร์ที่โรงภาพยนตร์ การรับประทานอาหารคนเดียวที่บ้าน – กลายมาเป็นความพึงพอใจและเลือกที่จะทำ

ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา การเดินทางคนเดียว หรือ Solo Travel มีแนวโน้มได้รับความนิยมเพิ่มมากขึ้นอย่างต่อเนื่อง ผู้เชี่ยวชาญได้คาดการณ์ไว้ว่าระหว่างปี 2023 ถึง 2030 จะมีอัตราการเติบโตราวร้อยละ 9.1 ต่อปี โดยในปัจจุบันอัตราส่วนของ Solo Travel คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 11 ของรูปแบบการท่องเที่ยวทั้งหมดที่นักท่องเที่ยวทั่วโลกเลือก (Hotelagio 2025)

การค้นหาทริปในรูปแบบของ “Solo Travel” มีอัตราการเติบโตที่พุ่งสูงขึ้นเป็นอย่างมาก จากการเก็บข้อมูลของ Airbnb แพลตฟอร์มจองที่พักออนไลน์ชื่อดังพบว่า การค้นหาข้อมูลสำหรับทริปเดี่ยว (Solo Trip) นั้นเพิ่มขึ้นกว่าร้อยละ 80 ในช่วงฤดูใบไม้ผลิ (ช่วงไตรมาสที่ 2 ของปี) เมื่อเปรียบเทียบกับปี 2024 สอดคล้องกับข้อมูลของกระทรวงคมนาคมของสหราชอาณาจักร (Department for Transport) ที่พบว่านักเดินทางในสหราชอาณาจักรส่วนใหญ่นิยมใช้รถยนต์/รถตู้ส่วนบุคคล หรือรถแท็กซี่ มากกว่าการขนส่งสาธารณะ เพื่อความเป็นส่วนตัวในการเดินทางมากขึ้น คิดเป็นอัตราส่วนกว่าร้อยละ 85 ของระยะทางที่พวกเขาเดินทางทั้งหมดในปี 2023 (Department for Transport 2024)

นอกจากนั้น ผู้บริโภคในปัจจุบันยังมีแนวโน้มที่จะรับประทานอาหารคนเดียวมากขึ้นกว่าเดิม จากรายงาน The World Happiness Report รายงานประจำปีที่ตีพิมพ์โดยมหาวิทยาลัยออกซ์ฟอร์ด (University of Oxford) พบว่าชาวอเมริกันจำนวนมากใช้เวลารับประทานอาหารคนเดียวเพิ่มมากขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ โดยกว่า 1 ใน 4 ของผู้ตอบแบบสอบถามรับประทานอาหารคนเดียวทุกมื้อในวันที่ผ่านมา ซึ่งเมื่อเปรียบเทียบกับปี 2003 จะพบว่าผู้บริโภคชาวอเมริกันมีอัตราการรับประทานอาหารคนเดียวเพิ่มกว่าร้อยละ 53

แนวโน้มดังกล่าวเห็นได้ชัดเจนเป็นพิเศษในกลุ่มคนหนุ่มสาวที่มีอายุน้อยกว่า 35 ปี และผู้ที่อาศัยอยู่คนเดียว โดยเกือบร้อยละ 70 ของผู้ที่อาศัยอยู่คนเดียวรับประทานอาหารทุกมื้อโดยลำพัง

Aloner Economy and Travel Industry

Aloner ผู้รักสันโดษและเลือกรูปแบบการใช้ชีวิตอย่างอิสระซึ่งมีจำนวนเพิ่มขึ้นในปัจจุบัน กำลังส่งอิทธิพลอย่างมากต่ออุตสาหกรรมการท่องเที่ยวในปัจจุบันและอนาคต

การเดินทางคนเดียว (Solo Travel) ไม่ได้เป็นเพียงตลาดเล็ก ๆ หรือ Niche Segment อีกต่อไป แต่ได้กลายเป็นตลาดที่สำคัญและมีอัตราการเติบโตอย่างรวดเร็ว โดยมีแรงขับเคลื่อนจากผู้บริโภคที่แสวงหาการเปลี่ยนแปลงตนเอง ความรักในอิสระ และประสบการณ์ที่สามารถปรับแต่งได้ตามความต้องการส่วนบุคคล

ในขณะที่ผู้คนให้ความสำคัญกับการพัฒนาเฉพาะบุคคล (Personal Development) และการเชื่อมโยงที่มีความหมาย (Meaningful Connections) อุตสาหกรรมการท่องเที่ยวเองก็ต้องปรับตัวโดยการนำเสนอสินค้าและบริการเพื่อตอบโจทย์ การนำเสนอแพ็กเกจที่เหมาะสำหรับการเดินทางคนเดียว (Solo-friendly Packages) แผนการเดินทางที่ยืดหยุ่น รวมถึงโอกาสทางสังคมที่ออกแบบมาเพื่อนักเดินทางแต่ละบุคคลโดยเฉพาะ

เพราะเราได้ก้าวเข้าสู่ยุคเศรษฐกิจออกนอกบ้านแบบ Aloner เป็นที่เรียบร้อย ผู้บริโภคจะออกมาเที่ยว ออกมาเดินทาง และออกมาใช้ชีวิตในรูปแบบตัวคนเดียวมากขึ้นกว่าที่เคยมีมา

 

อ้างอิง

• The World Happiness Report 2025 Retrieved from: https://www.worldhappiness.report/ed/2025/sharing-meals-with-others-how-sharing-meals-supports-happiness-and-social-connections/
• Department for Transport 2024 Retrieved from: https://www.gov.uk/government/statistics/transport-statistics-great-britain-2024/transport-statistics-great-britain-2023-domestic-travel
• MarketWacth 2025 Retrieved from: https://www.marketwatch.com/story/the-u-s-has-hit-a-new-low-in-global-happiness-eating-alone-could-be-the-culprit-d8e6cdc9

• Loner Consumers, Page 67, The Economist UK – The Manufacturing Delusion June 14th-20th 2025
• https://hotelagio.com/solo-travel-statistics/