AGENDA

 

 

ปฏิเสธไม่ได้ว่าในปัจจุบัน “ภาพยนตร์” กลายเป็นอีกสื่อหนึ่งที่สร้างผลกระทบต่อคนทั้งโลกได้อย่างมหาศาล สิ่งหนึ่งที่ภาพยนตร์เข้ามายกระดับได้อย่างน่าแปลกใจคงหนีไม่พ้น “อุตสาหกรรมการท่องเที่ยว” ซึ่งกำลังเติบโตมากขึ้นในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา และมีแนวโน้มที่จะเติบโตขึ้นไปเรื่อย ๆ ในอนาคต

 

จากข้อมูลของ Travel Daily News องค์กรสื่อเกี่ยวกับการท่องเที่ยวระดับโลก แสดงให้เห็นว่า นักท่องเที่ยวกว่า 80 ล้านคนทั่วโลกเลือกที่จะออกเดินทางท่องเที่ยวไปยังสถานที่ต่าง ๆ ตามภาพยนตร์ที่พวกเขาดู เพื่อไปสัมผัสประสบการณ์เหล่านั้นด้วยตนเอง

 

จากผลสำรวจของ Travelsat Competitive Index (TCI) พบว่า นักท่องเที่ยวที่ออกเดินทางตามรอยภาพยนตร์นั้นมีแนวโน้มที่จะบอกเล่าประสบการณ์ของพวกเขาบนโลกออนไลน์ และบอกเล่าปากต่อปากมากกว่านักท่องเที่ยวทั่วไป แถมนักท่องเที่ยวกลุ่มนี้ยังมีแนวโน้มที่จะเดินทางบ่อยกว่านักท่องเที่ยวกลุ่มอื่น ๆ อีกด้วย

 

มีการคาดการณ์ว่าตัวเลขของนักท่องเที่ยวที่ออกเดินทางตามรอยภาพยนตร์นั้น จะเพิ่มขึ้นเป็น 2 เท่าในระยะเวลาเพียง 5 ปีเท่านั้น ซึ่งจะสร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจให้แก่ประเทศต่าง ๆ ที่เป็นสถานที่ถ่ายทำภาพยนตร์เป็นอย่างมาก ¹

 

ภาพยนตร์สู่อิทธิพลต่อการเดินทาง

 

Editorial credit: Dasian / Shutterstock.com

 

Harry Potter คือตัวอย่างหนึ่งของความสำเร็จในการสร้างมูลค่าทั้งด้านรายได้ของภาพยนตร์และด้านการส่งเสริมการท่องเที่ยว ข้อมูลจาก London School of Economics (LSE) แสดงให้เห็นว่า การเนรมิตลอนดอนให้กลายเป็นดินแดนแห่งเวทมนตร์บนโลกแห่งความเป็นจริง สามารถสร้างเม็ดเงินให้แก่เมืองได้ถึง 4 พันล้านปอนด์ (ประมาณ 1.7 แสนล้านบาท) ทั้งจากการเที่ยวชมเมือง การใช้บริการร้านอาหาร ไปจนถึงธุรกิจโรงแรมโดยรอบ ²

 

ภาพยนตร์ชุดนี้เปรียบเสมือนดั่งพ่อมดสำหรับวงการท่องเที่ยว การร่ายเวทมนตร์ในโลกภาพยนตร์สามารถส่งต่อมายังโลกแห่งความเป็นจริงได้อย่างน่าอัศจรรย์ นักท่องเที่ยวกว่า 1 ใน 3 ที่เดินทางมายังสหราชอาณาจักรเลือกที่จะเดินทางไปยังสถานที่ทางประวัติศาสตร์ หรือปราสาทต่าง ๆ มากยิ่งขึ้นกว่าแต่ก่อน พร้อมการใช้จ่ายที่มีมูลค่ากว่า 6.5 พันล้านปอนด์ (ประมาณ 2 ล้านล้านบาท) เพื่อตามรอยภาพยนตร์พ่อมดแม่มดที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของโลก ³

 

การต่อยอดด้วยการสร้าง “Harry Potter Studio Tour” ที่ออกแบบมาให้เหมือนในภาพยนตร์ ทั้งอุปกรณ์ประกอบฉาก เครื่องแต่งกาย และงานศิลปะต่าง ๆ อาทิ ชานชาลา 9¾ รถบัสอัศวิน หรือตรอกไดแอกอน ประกอบกับการมีของสะสมต่าง ๆ เช่น ไม้กายสิทธิ์ หรือผ้าคลุม ให้เลือกซื้อมากมาย สามารถดึงดูดนักท่องเที่ยวให้เดินทางเข้ามาเที่ยวชมได้มากถึง 6,000 คนต่อวัน หรือกว่า 2 ล้านคนต่อปี สร้างรายได้สูงสุดถึง 133 แสนล้านปอนด์ (ประมาณ 5 ล้านล้านบาท) ต่อปี ⁴

 

นอกจากนี้กระแสจากภาพยนตร์ยังทำให้สถานที่ถ่ายทำต่าง ๆ ได้รับผลเชิงบวกไปด้วยเช่นกัน อาทิ Alnwick Castle ที่เป็นสถานที่ถ่ายทำในสองภาคแรก มียอดการท่องเที่ยวเพิ่มขึ้นถึง 120% จาก 60,000 คน พุ่งขึ้นสูงถึง 132,000 คนต่อปี ⁵ สร้างรายได้กว่า 9 ล้านปอนด์ (ประมาณ 4 ร้อยล้านบาท) แก่ธุรกิจในชุมชนรอบ ๆ หรือ Christ Church ที่รายได้เพิ่มขึ้นถึง 50% หลังจากที่ภาพยนตร์ออกฉาย

 

Editorial credit: Dmitrii Sakharov / Shutterstock.com

 

The Lord of the Rings ภาพยนตร์มหากาพย์ในตำนานที่กระตุ้นเศรษฐกิจการท่องเที่ยวให้แก่ประเทศนิวซีแลนด์เป็นอย่างมาก การถ่ายทำที่เดินทางไปสถานที่กว่า 150 แห่งทั่วประเทศ ทำให้ผู้ชมเห็นความสวยงามของทิวทัศน์ต่าง ๆ ในประเทศนิวซีแลนด์ได้เป็นอย่างดี ทั้งยังมีการเนรมิตหมู่บ้านฮอบบิทให้เกิดขึ้นจริง และจัดทำ studio ภายหลังจากภาพยนตร์ออกฉายอีกด้วย

 

จากข้อมูลของ Tourism New Zealand แสดงให้เห็นว่าจำนวนนักท่องเที่ยวที่เดินทางเข้าสู่ประเทศนิวซีแลนด์เพิ่มขึ้นถึง 50% ภายหลังจากที่ภาพยนตร์ภาคแรกออกฉาย นักท่องเที่ยวกว่า 150,000 คนระบุว่าภาพยนตร์เรื่องนี้คือหนึ่งในเหตุผลที่ทำให้ตัดสินใจมาเที่ยวที่ประเทศนิวซีแลนด์ กระแสการท่องเที่ยวในปีนั้นสร้างรายได้ไปถึง 33 ล้านดอลลาร์นิวซีแลนด์ (ประมาณ 698 ล้านบาท)⁶

 

กระแสของภาพยนตร์ทำให้เกิดการต่อยอดออกไปมากมาย เช่น การทำ tour เพื่อไปเยี่ยมชมสถานที่ถ่ายทำต่าง ๆ ของภาพยนตร์, สายการบินที่ตกแต่งในธีม Tolkienesque และคลิปวิดีโอ “Middle Earth-themed safety video” ที่เรียกเสียงฮือฮาได้อย่างมากมาย หรือการประทับตรา “Welcome to Middle Earth” ลงบนพาสปอร์ตให้แก่นักท่องเที่ยวที่เดินทางเข้าประเทศ เป็นต้น⁷

 

ความนิยมของหนัง และผลกระทบที่เกิดจาก The Lord of the Rings ทำให้ประเทศเติบโตขึ้นอย่างมาก ถึงขนาดทำให้อุตสาหกรรมการท่องเที่ยวกลายเป็นอุตสาหกรรมอันดับสองของประเทศ รองจากอุตสาหกรรมผลิตภัณฑ์ที่ทำจากนมเลยทีเดียว และจากกระแสดังกล่าวทำให้รัฐบาลสร้างมาตรการจูงใจทางด้านภาษี เพื่อดึงให้ภาพยนตร์ฟอร์มยักษ์ต่าง ๆ เลือกประเทศนิวซีแลนด์เป็นสถานที่ถ่ายทำต่อไปอีกด้วย

 

Editorial credit: cowardlion / Shutterstock.com

 

Studio Ghibli  สตูดิโอภาพยนตร์อนิเมะเบอร์ต้น ๆ ของประเทศญี่ปุ่น กับการสร้างสรรค์ผลงานที่เปี่ยมไปด้วยจินตนาการสู่สายตาผู้ชมทั่วโลก รับรองคุณภาพด้วยภาพยนตร์ที่ทำกำไรอย่างถล่มทลายทั่วโลก อาทิ My Neighbor Totoro, Grave of the Fireflies และ Spirited Away

 

นอกจากความประทับใจในเรื่องราวแล้ว อนิเมะของ Ghibli ยังสามารถสร้างภาพจำให้แก่ผู้ชมได้เป็นอย่างดี แม้จะเป็นเพียงลายเส้นภาพวาด แต่ความสวยงามที่ผู้ชมได้เห็นทำให้เกิดกระแสการเดินทางท่องเที่ยวตามรอยภาพยนตร์เพิ่มขึ้นอย่างมากในแต่ละประเทศ ทั้ง  “Jiufen” เมืองโบราณของไต้หวันในเรื่อง Spirited Away หรือ “Sayama Hills” ที่ถูกเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า Totoro Forest⁸

 

สตูดิโอยังได้ต่อยอดด้วยการสร้าง Ghibli Museum ในโตเกียว ซึ่งสามารถดึงดูดนักท่องเที่ยวได้อย่างมหาศาล มียอดนักท่องเที่ยวเข้าชมสูงกว่า 650,000 คนต่อปี โดยบัตรเข้าชมพิพิธภัณฑ์จะเริ่มเปิดขายในวันที่ 10 ของทุกเดือน และมักจะขายหมดในเวลาเพียงไม่กี่ชั่วโมง⁹  

ยังไม่หมดเพียงเท่านั้น เพราะ Studio Ghibli พร้อมเนรมิตจินตนาการมาสู่ดินแดนที่เหล่าแฟน ๆ สามารถเข้าไปรับประสบการณ์จากอนิเมะที่ตนเองชื่นชอบได้อย่างเต็มที่ผ่าน “Ghibli Park” ซึ่งจะเปิดให้บริการอย่างเต็มรูปแบบในเดือนกันยายน ปี 2023 นี้ โดยมีการคาดการณ์ว่าสวนสาธารณะแห่งนี้จะมีผู้เข้ามาเยี่ยมชมถึง 1 ล้านคนต่อปี และสร้างรายได้ถึง 4.8 หมื่นล้านเยน (ประมาณ 1 หมื่นล้านบาท) ต่อปีเลยทีเดียว¹⁰

 

Editorial credit: Chirawan Thaiprasansap / Shutterstock.com

 

Daejanggeum หรือแดจังกึม ซีรีส์ที่ทำให้ “อาหารและวัฒนธรรม” ของประเทศเกาหลีมีชื่อเสียงโด่งดังไปทั่วโลก แดจังกึม หรือ Jewel in the Palace เปรียบเสมือนปรากฎการณ์ที่สร้างแรงกระเพื่อมต่อวงการภาพยนตร์ของเกาหลีใต้ จนเป็นจุดเริ่มต้นของการนำ Soft Power มาเผยแพร่ผ่านสื่อบันเทิงจนถึงปัจจุบัน

 

ซีรีส์เรื่องนี้ได้รับความนิยมอย่างล้นหลามจนติดอันดับซีรีส์เกาหลีที่มีผู้ชมสูงสุดตลอดกาล โดยในประเทศเกาหลีมีจำนวนผู้ชมโดยเฉลี่ย 46.3% และสูงสุดถึง 57.8% ทั้งยังขายสิทธิเผยแพร่ได้มากถึง 91 ประเทศทั่วโลก ทำรายได้ไปกว่า 56 ล้านดอลลาร์สหรัฐ (ประมาณ 2 พันล้านบาท) จากการออกอากาศครั้งแรกเท่านั้น¹¹

 

ความโด่งดังของซีรีส์ ถึงกับทำให้ฉากที่สร้างขึ้นเพื่อเป็นสถานที่ถ่ายทำได้รับการเก็บรักษาไว้เพื่อเป็นสถานที่ท่องเที่ยว “Daejanggeum Theme Park” โดยมีนักท่องเที่ยวต่างชาติกว่า 500,000 คน เลือกที่นี่เป็นจุดหมายปลายทางหลังจากที่ได้ดูซีรีส์เรื่องนี้¹²

 

นอกจากนี้ยังเกิดการจัดทัวร์เยี่ยมชม Daejanggeum Theme Park เป็นการเฉพาะ และมีการจัดกิจกรรมตามช่วงเวลาต่าง ๆ เพื่อให้นักท่องเที่ยวได้รับประสบการณ์ที่หลากหลาย ซึ่งเป็นผลดีต่อธุรกิจในพื้นที่โดยรอบ รวมทั้งยังมีการต่อยอดโดยใช้ที่นี่เป็นฉากในการถ่ายทำภาพยนตร์เรื่องอื่น ๆ อีกด้วย¹³

 

Editorial credit: iamthisislove / Shutterstock.com

 

บุพเพสันนิวาส ละครโทรทัศน์ที่สร้างผลกระทบต่ออุตสาหกรรมการท่องเที่ยวของประเทศไทยอย่างมากในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา การสอดแทรกวัฒนธรรมไทยผ่านเนื้อเรื่องและบทละครที่น่าสนใจ สามารถเรียกความนิยมทั้งจากชาวไทยและชาวต่างชาติได้เป็นอย่างดี 

 

เพียงออกอากาศไปไม่กี่ตอนก็สามารถดึงดูดให้นักท่องเที่ยวต่างชาติเดินทางไปยังสถานที่ถ่ายทำ อย่างอุทยานประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยาได้อย่างมากมาย แถมยังทำให้เกิดกระแสการท่องเที่ยวแบบ “แต่งไทยย้อนยุค” อีกด้วย 

 

โดยข้อมูลจาก thaihotelbusiness แสดงให้เห็นว่าจำนวนนักท่องเที่ยวที่เดินทางไปยังจังหวัดพระนครศรีอยุธยานั้นมีจำนวนเพิ่มขึ้นหลายเท่าตัว เฉลี่ยมากถึง 15,000 คนต่อวัน แม้จะเป็นการเดินทางแบบเช้าไปเย็นกลับเป็นหลัก¹⁴ แต่ก็เพียงพอที่จะสร้างเม็ดเงินให้แก่พื้นที่ได้อย่างมากมาย ทั้งร้านค้า ร้านอาหาร ตลาดน้ำ ไปจนถึงธุรกิจการเช่าเครื่องแต่งกายที่สร้างรายได้สูงสุดถึงหลักหมื่นบาทต่อวัน¹⁵

 

นอกจากนี้ “บุพเพสันนิวาส” ยังทำให้กระแสความสนใจ “อาหารไทย” ทั้งคาวและหวานเติบโตขึ้นกว่าเดิมอีกด้วย ไม่ว่าจะเป็นกุ้งแม่น้ำเผา มะม่วงน้ำปลาหวาน ไปจนถึงขนมไทยต่าง ๆ จนหลายโรงแรมต้องหยิบยกเมนูเหล่านี้ขึ้นมาเป็นเมนูแนะนำกันเลยทีเดียว

 

สรุป 

 

จากความสำเร็จของภาพยนตร์เรื่องต่าง ๆ ที่ได้กล่าวไป แสดงให้เห็นว่า “ภาพยนตร์” สามารถสร้างภาพจำ สร้างคุณค่า และขับเคลื่อนผู้คนให้ออกเดินทางท่องเที่ยวตามรอยได้เป็นอย่างดี ส่วนหนึ่งอาจเป็นเพราะปัจจุบันวงการภาพยนตร์เติบโตมากขึ้น ด้วยเทคโนโลยีที่ก้าวหน้าและการเข้าถึงที่ง่ายกว่าเมื่อก่อน ทำให้ภาพยนตร์ได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก

 

ไทยเองก็เป็นหนึ่งในประเทศที่ได้รับผลเชิงบวกจากวงการภาพยนตร์ด้วยเช่นกัน ทั้งจากการเปิดประเทศให้ต่างชาติเข้ามาถ่ายทำภาพยนตร์ หรือการสร้างภาพยนตร์เอง อาจเพราะสถานที่ท่องเที่ยวของไทยมีความสวยงามเป็นเอกลักษณ์ และมีวัฒนธรรมที่โดดเด่นไม่ซ้ำใคร ทำให้ประเทศไทยมักถูกเลือกให้เป็นสถานที่ถ่ายทำภาพยนตร์อยู่บ่อยครั้ง อาทิ ภาพยนตร์เรื่อง The Beach ที่ใช้อ่าวมาหยา เกาะพีพี จังหวัดกระบี่ เป็นสถานที่ถ่ายทำ ทำให้ประเทศไทยกลายเป็นที่รู้จักไปทั่วโลก

 

แต่ในมุมของการสร้างภาพยนตร์เองนั้น แม้จะมีความสำเร็จให้เห็นดังเช่นละครบุพเพสันนิวาส ที่สามารถเผยแพร่วัฒนธรรมไทยออกสู่สายตาคนทั่วโลกได้ แต่ความท้าทายต่อไปของประเทศไทยก็คือ ทำอย่างไรที่จะต่อยอดและพัฒนาวงการภาพยนตร์ไทยให้ดียิ่งขึ้น 

 

เหมือนอย่างประเทศเกาหลีที่สร้าง Korean Film Council (KOFIC) เพื่อมาดูแลเรื่องของภาพยนตร์โดยเฉพาะ หรือการสนับสนุนด้านเงินทุน พร้อมหลักสูตรสำหรับการทำภาพยนตร์ เป็นต้น เพื่อผลักดัน Soft Power ของไทยให้ไปไกลกว่าเดิม¹⁶

 

 

---

ที่มา: 

¹  Koumelis, T. (2018). 80 million international travellers influenced by films worldwide. TravelDailyNews International. https://www.traveldailynews.com/regional-news/80-million-international-travellers-influenced-by-films-worldwide/

² Putnark, V., & Rujeewong, W. (2023, February 15). มรดกจากฮอกวอตส์ ความฮิตของ Harry Potter ทำให้ลอนดอนกลายเป็นหมุดหมายของแฟนทั่วโลก สร้างรายได้กว่า 4,000 ล้านปอนด์ – CITY CRACKER. CITY CRACKER. https://citycracker.co/city-lifestyle/london-became-dream-destination-by-harry-potter/

³  Mackenzie, C., & Mackenzie, B. C. (2013, September 21). Tourism figures jump as Downton Abbey and Harry Potter weave their magic with visitors. Mail Online. https://www.dailymail.co.uk/news/article-2427855/Tourism-figures-jump-Downton-Abbey-Harry-Potter-weave-magic-visitors.html

⁴ Statista. (2023, September 7). Warner Bros. Harry Potter Studio Tour London: annual revenues 2012-2020. https://www.statista.com/statistics/646025/harry-potter-studio-tour-london-revenue-uk/

⁵  Statista. (2023, April 5). Visitors to destinations featuring in movies. https://www.statista.com/statistics/290913/visitors-destinations-movies-tv-before-after-release/

⁶  New Zealand Tourism Guide. (n.d.). Lord of the Rings New Zealand. https://www.tourism.net.nz/lord-of-the-rings.html

⁷ Pinchefsky, C. (2012, December 14). The Impact (Economic and Otherwise) of Lord of the Rings/The Hobbit on New Zealand. Forbes. https://www.forbes.com/sites/carolpinchefsky/2012/12/14/the-impact-economic-and-otherwise-of-lord-of-the-ringsthe-hobbit-on-new-zealand/?sh=32d4264c31b6

⁸ MATCHA_En. (2017). 20 Studio Ghibli Related Places in Japan. MATCHA – JAPAN TRAVEL WEB MAGAZINE. https://matcha-jp.com/en/5255

⁹ 映画.com. (2017, January 14). ジブリ美術館、来場者1000万人突破！宮崎駿監督が喜びのコメント. 映画.Com. https://eiga.com/news/20170114/7/

¹⁰ Imahashi, R. (2022, October 13). Japan’s Ghibli Park invites visitors to the whimsical world of animation. Nikkei Asia. https://asia.nikkei.com/Business/Media-Entertainment/Japan-s-Ghibli-Park-invites-visitors-to-the-whimsical-world-of-animation

¹¹ Head, C., & Head, C. (2023). Why Korea is garnering merit as the optimal incentive travel destination. Travel Daily Media. https://www.traveldailymedia.com/why-korea-is-garnering-merit-as-the-optimal-incentive-travel-destination/

¹² Kim, S. K., Long, P. E., & Robinson, M. (2009). Small Screen, Big Tourism: The role of popular Korean television dramas in South Korean tourism. Tourism Geographies, 11(3), 308–333. https://doi.org/10.1080/14616680903053334

¹³ An Analysis of Successful Korean Drama – 5521 Words | Research Paper Example. (2021, November 16). IvyPanda. https://ivypanda.com/essays/winter-sonata-and-dae-jang-geum-an-analysis-of-successful-korean-drama/

¹⁴ Thb, & Thb. (2018). ปรากฏการณ์ ‘บุพเพสันนิวาส’ ท่องเที่ยวไทยควรฉกฉวยโอกาสนี้อย่างไร https://www.thaihotelbusiness.com/hot-issue/บุพเพสันนิวาส-เที่ยวไทย/

¹⁵ แนวทางการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา กรณีศึกษา : ปรากฏการณ์แต่งกายแบบไทยจากกระแสละครบุพเพสันนิวาส. (n.d.). https://so02.tci-thaijo.org/index.php/jas/article/view/245285/166076

¹⁶ Raymundo, F. (2023, July 29). 10 Things Korea Is Doing That’s Helping Their Entertainment Industry. HubPages. https://discover.hubpages.com/entertainment/10-Things-Korea-is-Doing-Thats-Helping-Their-Entertainment-Industry